Antakya’da Kırılganlığın İnşası: 6 Şubat ve 20 Şubat Depremleri

-

Özet

Afetler, toplumun tamamı veya önemli bir kısmı için kayıplara neden olan, normal hayatı durduran ya da kesintiye uğratan, toplumun baş etme kapasitesinin yeterli olmadığı doğa, teknoloji ve insan kaynaklı olaylar ile bunların neden olduğu sonuçlara verilen genel isimdir (AFAD, 2023). Dünyanın pek çok yeri gibi, ülkemiz de özellikle üzerinde kurulduğu coğrafyanın getirdiği doğal afet türleri açısından büyük bir kırılganlık taşımaktadır. Tarihte çok defa görülen ve önemli ölçüde can ve mal kaybına, büyük yıkımlara neden olan depremler, coğrafyamızda tarih boyunca en etkili afet türü olarak görülmektedir. Afetlerin etkilerinin giderek derinleştiği günümüzde, şehir planlama disiplininin kapsamı büyük ölçüde afetlere dirençli kent planlamayla ilişkilenmektedir. 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerde 11 ilde büyük bir yıkım ve hasar oluşmuş, en büyük yıkım ve hasarın oluştuğu kent ise Antakya olmuştur. Antakya’da depremle gerçekleşen hasarın nedenleri incelendiğinde, ağırlıklı olarak deprem öncesi süreçteki planlama ve yapılaşma süreçlerinin etkileri göze çarpmaktadır. Depremden sonra iki yıl geride kalmışken, bugüne kadar olan planlama ve yapılaşma süreçlerini incelemek, Antakya’nın ilerleyen yıllarda karşılaşabileceği afetlerdeki dirençlilik ve kırılganlık durumunun öngörülmesi açısından önem taşımaktadır. Bu makale, Antakya’da deprem öncesi ve deprem sonrası yapılaşma ve planlama faaliyetlerini örnekler üzerinden birbiriyle ilişkili olarak incelemekte, “Antakya’da kırılganlığın inşası” çerçevesinde kavramsallaştırmaktadır.